Κείμενο 1 (Μη Λογοτεχνικό Κείμενο)

Αθλητισμός και Cinema Therapy στο Ποινολόγιο για Ανήλικους Παραβάτες

Διασκευασμένο άρθρο της Σοφίας Χρήστου, από την εφημερίδα Καθημερινή, 18/11/2024

Νέες διατάξεις για τα αναμορφωτικά προγράμματα που αναφέρονται στο Άρθρο 122 του Ποινικού Κώδικα και αφορούν τους ανήλικους παραβάτες θεσπίζει το υπουργείο Δικαιοσύνης με στόχο την αντιμετώπιση της ανήλικης παραβατικότητας.
Με τα νέα μέτρα να αφορούν αποκλειστικά τα περιστατικά ήπιας παραβατικότητας
που είναι και η πλειονότητα στη χώρα μας, πλέον οι ανήλικοι 12-18 ετών θα μπορούν να επιλέξουν από μία ευρεία γκάμα δραστηριοτήτων και με τη συγκατάθεση του δικαστή ανηλίκων να τα παρακολουθούν για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.
Εξηγώντας τι ίσχυε και τι αλλάζει, η εγκληματολόγος του υπουργείου Δικαιοσύνης και ανεξάρτητη εμπειρογνώμονας του Συμβουλίου της Ευρώπης, Ευτυχία Κατσιγαράκη, σημειώνει αρχικά πως η δικαιοσύνη ανηλίκων έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα και γι’ αυτό στους ανηλίκους ανέκαθεν επιβάλλονταν αναμορφωτικά μέτρα. «Μέχρι σήμερα ως αναμορφωτικά μέτρα εννοούσαμε τη συνδιαλλαγή του δράστη με το θύμα, την κοινωφελή εργασία (όπως είναι η περιβαλλοντική εργασία σε κάποιον φορέα) ή την παρακολούθηση μαθημάτων κοινωνικών δεξιοτήτων. Πλέον οι επιλογές αυξάνονται και εξειδικεύονται ανάλογα με την παράβαση που έχει κάνει ο νέος», εξηγεί η κ. Κατσιγαράκη. Η δέσμη μέτρων θα συμπεριλαμβάνει τη συμμετοχή σε αθλητικά προγράμματα, αλλά και προγράμματα πολιτιστικού και καλλιτεχνικού περιεχομένου.
Ο νέος που θα προτιμήσει να ενταχθεί σε κάποιο αθλητικό σωματείο, θα μπορεί να επιλέξει εκτός από τα κλασικά αθλήματα, όπως ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ, και αθλήματα όπως η ιππασία, η ιστιοπλοΐα και η ξιφασκία. Στις πολιτιστικές δράσεις από την άλλη περιλαμβάνεται ως δράση το cinema therapy, δηλαδή κινηματογραφικές προβολές όπου με τη βοήθεια ψυχολόγου θα στοχεύουν στη θεραπεία του τραύματος. Θα υπάρχει θεατρικό εργαστήρι/θεατρικές ομάδες, αλλά και εργαστήρια σε θέματα εκδραμάτισης θυμού και έντασης.
Αυτό που γίνεται για πρώτη φορά είναι η αντιστοίχιση της ποινής με το αναμορφωτικό μέτρο. Παραδείγματος χάριν, το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει έρθει σε επαφή με μουσεία στην Ελλάδα, ώστε ένα παιδί που έχει προκαλέσει φθορά ξένης περιουσίας, να του επιβληθεί ως αναμορφωτικό μέτρο η παρακολούθηση ενός εκπαιδευτικού σεμιναρίου συντήρησης έργων τέχνης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο πιστεύεται πως θα κατανοήσει τη σοβαρότητα της πράξης του και τη σημασία του αγαθού. Στόχος είναι η Πολιτεία να βοηθήσει αυτά τα παιδιά να εκτονώσουν τον θυμό τους, την έντασή τους και να στρέψει την προσοχή τους σε άλλο αντικείμενο από τον συσχετισμό τους με υποκουλτούρες.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1η δραστηριότητα

Α1. α) Η αρθρογράφος στις τρεις τελευταίες παραγράφους του κειμένου («Εξηγώντας
τι ίσχυε… με υποκουλτούρες») παρουσιάζει τα αναμορφωτικά μέτρα που ορίζονται
πλέον για τους ανήλικους παραβάτες στην Ελλάδα. Να τα παρουσιάσετε σε μια
παράγραφο 60 – 70 λέξεων (μον. 9)

β) Στις δυο πρώτες παραγράφους («Νέες διατάξεις… καλλιτεχνικού περιεχομένου»)
η αρθρογράφος έχει ως πρόθεση να πείσει τους αναγνώστες. Να αναφέρετε δύο
διαφορετικούς τρόπους πειθούς (μον. 3), παραθέτοντας ένα χωρίο για κάθε περίπτωση
(μον. 3) (μον. 6)

2η δραστηριότητα

Α2. α) Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου («Αυτό που γίνεται… με
υποκουλτούρες») να εντοπίσετε τα δομικά μέρη (θεματική περίοδος, λεπτομέρειες/
σχόλια, περίοδος κατακλείδα) (μον. 3). Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η παράγραφος;
(μον. 6)

β) Να γράψετε ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις λέξεις του κειμένου με έντονη
γραφή στην τελευταία παράγραφο: προκαλέσει φθορά ξένης περιουσίας, πως θα
κατανοήσει τη σοβαρότητα της πράξης του, και να στρέψει την προσοχή τους σε
άλλο αντικείμενο.

3η δραστηριότητα

Α3. Το άρθρο πραγματεύεται τα νέα αναμορφωτικά μέτρα που προτείνονται για την
αντιμετώπιση της παραβατικότητας των ανηλίκων. Να γράψετε μια ομιλία (200 – 250
λέξεις) που θα εκφωνήσετε στο σχολείο σας στο πλαίσιο ημερίδας για την αξία της
ποινής. Να αναφέρετε δύο αναμορφωτικά μέτρα που προτείνονται. Πιστεύετε ότι αυτή
η μορφή απονομής δικαιοσύνης μπορεί να είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση
του ολοένα αυξανόμενου φαινομένου;

Κείμενο 2 (Λογοτεχνικό Κείμενο)

Απόσπασμα “Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια”

«Ένα μόνο θα σας πω ακόμα, κύριοι προτού τελειώσω. Ο Τόμας Τζέφερσον είπε κάποτε πως όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι, θεωρία που δεν παύουν να την επαναλαμβάνουν οι Γιάνκηδες και οι αξιωματούχοι της Ουάσινγκτον. […]. Όμως το
ξέρουμε πως δε γεννιούνται ίσοι όλοι οι άνθρωποι, τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που θέλουν μερικοί να μας κάνουν να πιστεύουμε. Υπάρχουν άνθρωποι περισσότερο και λιγότερο έξυπνοι, άνθρωποι που ξεκινάνε στη ζωή με ευκαιρίες που δεν τις έχουν
όλοι».
«Μα υπάρχει και κάτι σ’ αυτή τη χώρα σε σχέση προς το οποίο όλοι οι άνθρωποι έχουν γεννηθεί ίσοι – υπάρχει ένας ανθρώπινος θεσμός που κάνει το φτωχό ίσο με το Ροκφέλερ, τον ανόητο ίσο με έναν Αϊνστάιν και τον αμόρφωτο ίσο με κάθε πρύτανη του πανεπιστημίου. Ο θεσμός αυτός, κύριοι, είναι το δικαστήριο. Μπορεί να είναι το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών ή το ταπεινότερο ειρηνοδικείο του κράτους ή αυτό εδώ το αξιότιμο δικαστήριο που υπηρετείτε τούτη τη στιγμή.
Τα δικαστήριά μας έχουν τις ατέλειές τους, όπως και ο κάθε ανθρώπινος θεσμός, όμως στην πατρίδα μας τα δικαστήρια προσπαθούν να εκδικάζουν αντικειμενικά τις υποθέσεις και για τα δικαστήριά μας όλοι οι άνθρωποι έχουν γεννηθεί ίσοι.
«Δεν είμαι τόσο ιδεαλιστής ώστε να πιστεύω ακράδαντα στην ακεραιότητα του συστήματος των ορκωτών δικαστηρίων – δεν τα βλέπω ως το ιδανικό μου, ως τα μόνα που μπορούν να απονέμουν δικαιοσύνη τα βλέπω. Κύριοι, το πόσο καλό ή κακό είναι ένα δικαστήριο εξαρτάται από το πόσο καλοί ή κακοί είναι οι ένορκοί του. Οι άνθρωποι που απαρτίζουν το σώμα των ενόρκων – εσείς δηλαδή, ο καθένας από σας – είναι που καθορίζουν την ποιότητα του δικαστηρίου μας. Θέλω να πιστεύετε πως θα εξετάσετε χωρίς πάθος τα στοιχεία που σας παρουσιάσαμε, θα βγάλετε την απόφασή σας και θα ξαναδώσετε τον κατηγορούμενο στους δικούς του. Στο όνομα του Θεού, κάντε το καθήκον σας»

Harper Lee, Απόσπασμα, Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια, 1984

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1η δραστηριότητα

Β1. Να παρουσιάσετε σε μία (1) παράγραφο 60‐70 λέξεων την άποψη που διατυπώνεται
αναφορικά με την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων.

2η δραστηριότητα

Β2. α) Ποιος είναι ο κυρίαρχος αφηγηματικός τρόπος στο απόσπασμα; (μον. 6)
β) Να αιτιολογήσετε το ρόλο του α πληθυντικού προσώπου στο απόσπασμα: «Όμως
το ξέρουμε πως δε γεννιούνται ίσοι όλοι οι άνθρωποι, τουλάχιστον όχι με τον τρόπο
που θέλουν μερικοί να μας κάνουν να πιστεύουμε». (μον. 3)
γ) Να αναγνωρίσετε τα ακόλουθα σχήματα λόγου (μον. 6):

• «Όμως το ξέρουμε πως δε γεννιούνται ίσοι όλοι οι άνθρωποι…»
• «Τα δικαστήριά μας έχουν τις ατέλειές τους…»

3η δραστηριότητα

Β3. Πώς αποδεικνύεται η εμπιστοσύνη που έχει ο ήρωας για τη δικαιοσύνη; Πώς θεωρείτε ότι μπορεί το σχολείο να καλλιεργήσει την αξία της νομιμοφροσύνης στους
νέους; Να αναπτύξετε την απάντησή σας σε ένα κείμενο 100‐150 λέξεων.

Ακολουθήστε μας στα social

• Facebook
• Instagram