Κείμενο 1
Οι αξίες του Ολυμπισμού και η προοπτική τους στην εκπαίδευση
Ο Ολυμπισμός περιλαμβάνει ένα ολόκληρο πλέγμα από φιλοσοφικές, ηθικές, εκπαιδευτικές και οργανωτικές αρχές που συγκροτούν την βάση του Ολυμπιακού Κινήματος. Ο Ολυμπιακός Χάρτης αποτελεί σήμερα το θεμελιώδες καταστατικό του Ολυμπιακού Κινήματος στο οποίο αναφέρεται ρητά η παιδαγωγική προσέγγιση του Ολυμπισμού. Οι παρακάτω παράγραφοί του προσδιορίζουν το σκοπό και τους στόχους του Ολυμπισμού:
«Ο Ολυμπισμός είναι φιλοσοφία ζωής, που εξάρει και συνθέτει, σε ένα αρμονικό σύνολο τις ιδιότητες του σώματος, της θέλησης και του πνεύματος. Συνδυάζοντας τον αθλητισμό με τον πολιτισμό και την παιδεία, ο Ολυμπισμός επιδιώκει τη δημιουργία ενός τρόπου ζωής που βασίζεται στη χαρά της προσπάθειας, την εκπαιδευτική αξία του καλού παραδείγματος και τον σεβασμό για πανανθρώπινες θεμελιώδεις ηθικές αρχές».
«Σκοπός του Ολυμπισμού είναι να θέσει τον αθλητισμό στην υπηρεσία της αρμονικής ανάπτυξης του ανθρώπου για την προώθηση μιας ειρηνικής κοινωνίας, η οποία μεριμνά για τη διαφύλαξη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας».
«Η ενασχόληση με τον αθλητισμό αποτελεί δικαίωμα του ανθρώπου. Κάθε άτομο πρέπει να έχει τη δυνατότητα να κάνει αθλητισμό, χωρίς οποιαδήποτε διάκριση και σύμφωνα με το Ολυμπιακό Πνεύμα, που απαιτεί αμοιβαία κατανόηση, σε πνεύμα φιλίας, αλληλεγγύης και ευγενούς άμιλλας».
Γίνεται λοιπόν εμφανές ότι ο Ολυμπισμός είναι ένα εκπαιδευτικό μέσο μετάδοσης ενός συνόλου ηθικών αξιών και αρετών στον άνθρωπο. Ο αγώνας του προς την «καλοκαγαθία», είναι μία βιωματική εμπειρία, είναι η πράξη της θεωρίας και όχι η θεωρία της πράξης. Στο επίκεντρο αυτής της θεωρίας-πράξης βρίσκεται ο άνθρωπος ως ύπαρξη, ως άτομο, ως μέλος της κοινωνίας και ως μέλος της παγκόσμιας κοινότητας. Οι αρχές του Ολυμπισμού αντιλαμβάνονται τον άνθρωπο ως ένα αδιάσπαστο σύνολο, ως μια αδιαίρετη κατάσταση ψυχικής, πνευματικής και σωματικής ανάτασης και εκφράζουν την ενέργεια της ψυχής προς την ευδαιμονία. Είναι μια παιδαγωγική διαδικασία η οποία έχει καθοριστικό ρόλο στην διαπαιδαγώγηση του ανθρώπου, πέρα από κάθε εθνική, φυλετική και θρησκευτική διάκριση. Ενώ, προσπαθεί να συμβάλει, χωρίς να έρχεται σε σύγκρουση με τις σύγχρονες ιδεολογίες, στην ενίσχυση της πνευματι-
κής ζωής του ανθρώπου διδάσκοντάς του τις πανανθρώπινες αξίες.
Ο Jim Parry αναφέρει ότι η έννοια του Ολυμπισμού είναι μια κοινωνική φιλοσοφία, η οποία τονίζει τον ρόλο του αθλητισμού για την παγκόσμια ανάπτυξη, τη διεθνή κατανόηση, την ειρηνική συνύπαρξη και την κοινωνική και ηθική διαπαιδαγώγηση. Σύμφωνα πάντα με τον Parry, αυτή η φιλοσοφία απευθύνεται σε όλους ως πλαίσιο λειτουργίας για ολόκληρη τη ζωή τους και δεν αφορά μόνο τους αθλητές, ούτε μόνο την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Παράλληλα τονίζει ότι το αξιακό πλαίσιο του Ολυμπισμού δεν περιορίζεται μόνο στην άμιλλα και στη νίκη, αλλά επεκτείνεται στις αξίες της συμμετοχής και της συνεργασίας.
“Μακρής Αλέξανδρος, Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Τσούμας Αθανάσιος, Διδάκτορας του Πάντειου Πανεπιστήμιου.”
Κείμενο 2
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Αν. Τασούλας κήρυξε στις 18-3-2025 την έναρξη των εργασιών της 144ης Συνόδου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, που πραγματοποιήθηκε στην Αρχαία Ολυμπία.
«Σας καλωσορίζω στην Αρχαία Ολυμπία, στην πανέμορφη και ιστορική αυτή γωνιά της δυτικής Πελοποννήσου. Στον τόπο που ξεχώρισε ως το σπουδαιότερο πανελλήνιο θρησκευτικό, πολιτικό και αθλητικό κέντρο του αρχαιοελληνικού κόσμου. Από εδώ πήγασαν τα ιδεώδη του σημερινού ολυμπιακού κινήματος και εδώ υπηρετήθηκαν επί σχεδόν 1200 χρόνια, όσα δηλαδή τελούνταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Εδώ όπου μετατράπηκε για πρώτη φορά σε πράξη η Εκεχειρία και άναψε η φλόγα του Ολυμπισμού.
Εδώ λοιπόν, «ἐν τῷ καλλίστῳ τῆς Ἑλλάδος τόπῳ», κατά τον περίφημο Αθηναίο ρήτορα Λυσία, χαράχθηκε το πεπρωμένο του ολυμπιακού κινήματος. Με τις ίδιες αξίες και αρχές, από εδώ εμπνεύσθηκαν ο Δημήτριος Βικέλας, πρώτος Πρόεδρος της ΔΟΕ και ο βαρώνος ντε Κουμπερτέν, και έπιασαν το νήμα αυτού του πεπρωμένου μετά από 15 αιώνες λησμονιάς πετυχαίνοντας το 1896 την αναβίωση των Αγώνων στην Ελλάδα. Το νήμα αυτό του Ολυμπιακού πεπρωμένου ανάβει εδώ από το 1936 την ολυμπιακή φλόγα, ενώ το ίδιο νήμα πάλι μας οδήγησε το 2004 στους απόλυτα επιτυχημένους αγώνες της Αθήνας.
Και αυτή η ζωντανή σχέση παρελθόντος και παρόντος, πηγών του Ολυμπισμού, και σύγχρονης διεξαγωγής τους αποτυπώνεται ποιητικά στον ολυμπιακό ύμνο που με λόγια και μουσική ελληνική γεννήθηκε: «Αρχαίο πνεύμα αθάνατο, κατέβα, φανερώσου και άστραψε εδώ πέρα». Τι πιο ωραία πρόσκληση των αξιών του χθες να λάμψουν και σήμερα!
Η επιλογή να πραγματοποιηθεί η τελετή έναρξης της συνόδου της ΔΟΕ στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας στην Αρχαία Ολυμπία έχει βαθιά ιστορική, πολιτιστική και συμβολική απήχηση. Η απόφαση αυτή αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της ΔΟΕ στις ιδρυτικές της αξίες, ενώ υπογραμμίζει τη σημασία της συνέχειας στο Ολυμπιακό κίνημα και την αναγνώριση του ρόλου που παίζει ακόμα στις μέρες μας η Ολυμπιακή Παιδεία. Παράλληλα, ενισχύει το ρόλο της ως θεματοφύλακα της Ολυμπιακής κληρονομιάς και εξυπηρετεί την ενίσχυση της εκπαιδευτικής αποστολής της ΔΟΕ, τονίζοντας την ανάγκη μετάδοσης των ιστορικών και φιλοσοφικών βάσεων του Ολυμπισμού στις νέες γενιές ηγετών και αθλητών. Βρισκόμαστε ακριβώς εδώ, στο πνευματικό αυτό κέντρο του Ολυμπισμού, δίπλα στον Αλφειό ποταμό και κάτω από τον Κρόνιο λόφο, δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας, όπου γεννήθηκαν τα ιδανικά της ειρήνης, της αριστείας και της ευγενούς άμιλλας.
Κυρίες και Κύριοι, μέλη της Ολυμπιακής Οικογένειας, σε ένα ιλιγγιωδώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, υπό το βάρος πολλαπλών προκλήσεων, συρράξεων και εχθροπραξιών που δεν λένε να κοπάσουν, η έννοια της Εκεχειρίας καθίσταται πιο επίκαιρη από ποτέ, αποτελώντας ένα ισχυρό σύμβολο ειρήνης και διαλόγου. Υπό αυτό το πρίσμα, ο ρόλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής είναι πρωταρχικής σημασίας, καθώς συμβάλλει στην προαγωγή της συνύπαρξης των λαών και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών.»
Κείμενο 3
Thierry Darnis & Graeme Connors, Ύμνος του Μέλλοντος
Ο Ύμνος του Μέλλοντος είναι ο ύμνος των Παραολυμπιακών Αγώνων.
«Πολλές οι επιτυχίες μας
Σε δύσκολους καιρούς
Με οδηγό την υπόσχεση
Να βγούμε από το σκοτάδι
Οι επιτυχίες μας ομαδικές
Οι επιτυχίες μας ατομικές
Άλλοι μεγαλουργήσαμε
Άλλοι είμαστε άγνωστοι
Και με οδηγό το πνεύμα,
φθάσαμε εδώ και φθάσαμε μαζί
Ας μη λησμονούμε ότι
Εκμεταλλευόμενοι την κάθε μέρα
Ζώντας το κάθε λεπτό
Χαράζουμε το δρόμο
Αντιμετωπίζουμε την πρόκληση
Στην προσπάθειά μας
Να βρούμε τη σωματική δύναμη
Την πνευματική δύναμη
Και με οδηγό το πνεύμα,
φθάσαμε εδώ και φθάσαμε μαζί
Μοιραζόμαστε το όραμα
Που μας εξυψώνει
Και δημιουργήσαμε φιλίες
Σφυρηλατημένες στη φωτιά
Και με οδηγό το πνεύμα,
φθάσαμε εδώ και φθάσαμε μαζί
Εδώ γίναμε ένας»
(Ελεύθερη απόδοση από το αγγλικό κείμενο)
ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ Α
Α1.
Να αποδώσετε συνοπτικά σε μία παράγραφο 50-60 λέξεων τα γνωρίσματα του Ολυμπισμού, όπως αυτά αποδίδονται στο απόσπασμα του Κειμένου 1: «Ο Ολυμπισμός είναι φιλοσοφία ζωής… αλληλεγγύης και ευγενούς άμιλλας».
Μονάδες 20
ΘΕΜΑ Β
Β1.
Να γράψετε στο φύλλο που σας δόθηκε δίπλα στον αριθμό της κάθε παραγράφου το γράμμα από τις επιλογές που αντιστοιχεί στην ορθή απάντηση, με βάση το περιεχόμενο του Κειμένου 1 (χωρίς αναφορά σε χωρία του κειμένου):
1. Στην πρώτη παράγραφο υποστηρίζεται ότι:
α. Το Ολυμπιακό Κίνημα ταυτίζεται με τον Ολυμπισμό.
β. Ο Ολυμπισμός περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ηθικές και εκπαιδευτικές αρχές.
γ. Ο Ολυμπιακός Χάρτης ρυθμίζει περιστασιακά τη δράση του Ολυμπιακού Κινήματος.
2. Στη δεύτερη παράγραφο υποστηρίζεται ότι:
α. Ο Ολυμπισμός συνδέεται με τη χαρά της προσπάθειας που οδηγεί στη νίκη.
β. Ο Ολυμπισμός, ως φιλοσοφία ζωής, συνθέτει αρμονικά τη θέληση με το πνεύμα.
γ. Ο Ολυμπισμός επιδιώκει τη διαμόρφωση ενός τρόπου ζωής διαπνεόμενου από σεβασμό σε πανανθρώπινες ηθικές αρχές.
3. Στην πέμπτη παράγραφο υποστηρίζεται ότι:
α. Ο Ολυμπισμός συνιστά μια έμπρακτη εφαρμογή της θεωρίας.
β. Ο Ολυμπισμός είναι μια διδακτική μέθοδος μετάδοσης ηθικών αξιών.
γ. Στο επίκεντρο του Ολυμπισμού βρίσκεται ο άνθρωπος κυρίαρχα ως μέλος της παγκόσμιας κοινότητας.
4. Στην πέμπτη παράγραφο υποστηρίζεται ότι:
α. Ο Ολυμπισμός υποσκελίζοντας τις σύγχρονες ιδεολογίες διδάσκει τις πανανθρώπινες αξίες.
β. Οι αρχές του Ολυμπισμού φανερώνουν την ενέργεια της ψυχής προς την ευδαιμονία.
γ. Ο Ολυμπισμός, ως εκπαιδευτική διαδικασία, διαπαιδαγωγεί μερικώς τον άνθρωπο.
5. Στην έκτη παράγραφο υποστηρίζεται ότι:
α. Ο αθλητισμός διαδραματίζει ρόλο στην ειρηνική συνύπαρξη.
β. Ο Ολυμπισμός διαπνέεται από τις αρχές του ανταγωνισμού.
γ. Ο Ολυμπισμός είναι μια κοινωνική φιλοσοφία που κινείται ανεξάρτητα από τον αθλητισμό.
Μονάδες 15
Β2.
α. Στο Κείμενο 1 (εισαγωγικές περίοδοι παραγράφων: 2η, 4η, 5η) δίνονται τρεις διαφορετικοί ορισμοί του Ολυμπισμού. Να καταγράψετε τις τρεις ειδοποιούς διαφορές των επιμέρους ορισμών (μονάδες 3) και να αιτιολογήσετε συνοπτικά (50-60 λέξεις) γιατί, κατά τη γνώμη σας, προκύπτει μια σταδιακή διεύρυνση από το ατομικό στο συλλογικό (μονάδες 4).
β. Στο Κείμενο 2 να εξηγήσετε πώς ο ομιλητής διασφαλίζει την εσωτερική συνοχή της τέταρτης παραγράφου (μονάδες 3).
Μονάδες 10
Β3. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην ομιλία του (Κείμενο 2) επαναλαμβάνει δυο φορές την έννοια της Εκεχειρίας («Εδώ όπου μετατράπηκε για πρώτη φορά σε πράξη η Εκεχειρία», «η έννοια της Εκεχειρίας καθίσταται πιο επίκαιρη από ποτέ»). Με ποιες γλωσσικές επιλογές/εκφραστικά μέσα επιχειρεί στην τέταρτη παράγραφο να υπενθυμίσει στα μέλη της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής την υποχρέωσή τους να υπηρετήσουν την αρχική αυτή επιδίωξη των Ολυμπιακών αγώνων; Να καταγράψετε δύο σχετικές γλωσσικές επιλογές/εκφραστικά μέσα (μονάδες 4) και να εξηγήσετε πώς υπηρετούν την πρόθεσή του αυτή (μονάδες 6).
Μονάδες 10
Μονάδες 35
Εναλλακτικά:
Β2. α. Στο πλαίσιο της ομιλίας του (Κείμενο 2) ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επαναλαμβάνει οκτώ φορές το τοπικό επίρρημα «εδώ». Αφού λάβετε υπόψη σας που εκφωνεί τον λόγο του και σε ποιους απευθύνεται να εξηγήσετε (70-80 λέξεις) τη σημασία που έχει η συνεχής υπόμνηση του τόπου στον οποίο βρίσκονται (μονάδες 7).
β. Να προσδιορίσετε πώς επιτυγχάνεται η συνοχή μεταξύ της δεύτερης και της πρώτης παραγράφου, καθώς και μεταξύ της τρίτης και της δεύτερης παραγράφου του Κειμένου 2 (μονάδες 4)
Μονάδες 11
Β3. Στην πέμπτη παράγραφο του Κειμένου 1 να καταγράψετε τρεις διαφορετικές γλωσσικές επιλογές/εκφραστικά μέσα με τα οποία οι συντάκτες του κειμένου επιχειρούν να αναδείξουν την αξία του Ολυμπισμού (μονάδες 3) και να εξηγήσετε πώς κάθε επιμέρους επιλογή υπηρετεί τον συγκεκριμένο σκοπό (μονάδες 6).
Μονάδες 9
ΘΕΜΑ Γ
Ποιοι είναι, σύμφωνα με τον Ύμνο του Μέλλοντος (Κείμενο 3), οι πιο κρίσιμοι αρωγοί των αθλητών στην πορεία τους ως «εδώ», ως τη συμμετοχή τους, δηλαδή, στους Παραολυμπιακούς Αγώνες, που αποτελούν την κορύφωση της προσπάθειάς τους. Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας αξιοποιώντας τρεις (3) διαφορετικούς κειμενικούς δείκτες. Ποιο από τα στοιχεία αυτά έχει ιδιαίτερη σημασία για εσάς και γιατί; (150-200 λέξεις)
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Δ
Δ.1. Στο Κείμενο 1 διατυπώνεται η άποψη πως ο Ολυμπισμός αντικρίζει τον άνθρωπο ως «ύπαρξη, ως άτομο, ως μέλος της κοινωνίας και ως μέλος της παγκόσμιας κοινότητας».
α) Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την παραπάνω θέση των συντακτών του κειμένου και γιατί;
β) Ποιες αρχές του Ολυμπισμού θεωρείτε πως θα έπρεπε να λάβουν κυρίως υπόψη τους οι ηγέτες των κρατών στις ημέρες μας και γιατί;
Αξιοποιώντας δημιουργικά τα Κείμενα 1 και 2 να παρουσιάσετε τις απόψεις σας σε άρθρο 350-400 λέξεων, που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας.
Μονάδες 30
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ
ΘΕΜΑ Α
Α1.Ο Ολυμπισμός συνιστά, κατά τους γράφοντες, μια φιλοσοφία που επιδιώκει την απαρτίωση σώματος, θέλησης και πνεύματος. Με τη σύνδεση αθλητισμού παιδείας προβάλλει την αξία της προσπάθειας, του παραδείγματος, καθώς και πανανθρώπινων αρχών. Με όχημα πάλι τον αθλητισμό επιδιώκει τη διαμόρφωση ειρηνικών κοινωνιών που σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Ενώ, διαφυλάσσει το δικαίωμα όλων στην άθληση, χωρίς να υφίστανται διακρίσεις, χάρη στο Ολυμπιακό Πνεύμα της φιλίας και της αλληλεγγύης.
ΘΕΜΑ Β
Β1. 1β, 2γ, 3α, 4β, 5α.
Β2. α. Οι ειδοποιοί διαφορές των τριών επιμέρους ορισμών είναι κατά σειρά οι εξής:
α) εξάρει και συνθέτει, σε ένα αρμονικό σύνολο τις ιδιότητες του σώματος, της θέλησης και του πνεύματος,
β) μετάδοσης ενός συνόλου ηθικών αξιών και αρετών στονάνθρωπο
γ) τονίζει τον ρόλο του αθλητισμού για την παγκόσμια ανάπτυξη, τη διεθνή κατανόηση, την ειρηνική συνύπαρξη και την κοινωνική και ηθική διαπαιδαγώγηση.
Ο ορισμός του Ολυμπισμού διευρύνεται σταδιακά προκειμένου, κατά τη γνώμη μου, να τονιστεί η αυξανόμενη αξία του διεθνούς ρόλου που καλείται να διαδραματίσει ως έννοια, λόγω της κλιμάκωσης των διακρατικών συγκρούσεων. Υπ’ αυτή την έννοια, αν και ο Ολυμπισμός επενεργεί θετικά στο άτομο είτε αυτό είναι αθλητής είτε όχι, ενέχει την ευρύτερη δυναμική να επηρεάσει θετικά το σύνολο της ανθρωπότητας προωθώντας αποτελεσματικά ένα μήνυμα ειρήνης.
Β.2. β. Ο ομιλητής συνδέει τη δεύτερη περίοδο με την πρώτη με το γραμματικό μέσο της αναφοράς, καθώς η φράση «Η απόφαση αυτή» αναφέρεται στην επιλογή του τόπου διενέργειας της συνόδου της ΔΟΕ. Η τρίτη περίοδος συνδέεται με τη δεύτερη με το γραμματικό μέσο της σύζευξης, μιας και γίνεται χρήση της διαρθρωτικής λέξης «Παράλληλα». Η τέταρτη περίοδος συνδέεται με την τρίτη περίοδο, αλλά και γενικώς με την υπόλοιπη παράγραφο, με το γραμματικό μέσο της αναφοράς, εφόσον ο τοπικός προσδιορισμός «Βρισκόμαστε ακριβώς εδώ» αναφέρεται στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας στην Αρχαία Ολυμπία. Συνάμα, με την επανάληψη της λέξης «Ολυμπισμού» γίνεται εμφανής η σύνδεση με την αμέσως προηγούμενη περίοδο.
Β.3. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκειμένου να υπενθυμίσει στα μέλη της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής την ευθύνη που έχουν απέναντι σε καίριες αρχικές επιδιώξεις των Ολυμπιακών Αγώνων, όπως ήταν η εκεχειρία, αξιοποιεί ποικίλες γλωσσικές επιλογές/εκφραστικά μέσα. Μεταξύ άλλων, χρησιμοποιεί την ονοματοποίηση: «τη δέσμευση της ΔΟΕ στις ιδρυτικές της αξίες», «την ανάγκη μετάδοσης των… φιλοσοφικών βάσεων του Ολυμπισμού στις νέες γενιές ηγετών». Με τη γλωσσική αυτή επιλογή ο ομιλητής τονίζει με συνοπτικό, αλλά δραστικό τρόπο τόσο τη «δέσμευση» της ΔΟΕ να υπηρετήσει τις ιδρυτικές της αξίες και, άρα, να μείνει πιστή στο πνεύμα των Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων όσο και την «ανάγκη μετάδοσης» των αξιών αυτών στους νέους ηγέτες, ο οποίοι φέρουν σημαντικό μερίδιο ευθύνης για το εμπόλεμο κλίμα των ημερών μας. Ο ομιλητής αξιοποιεί, επίσης, το προθετικό σύνολο (κατηγορούμενο) «ως
θεματοφύλακα» και το ονοματικό σύνολο (γενική αντικειμενική) «της Ολυμπιακής κληρονομιάς», ώστε να επαναφέρει στη σκέψη των μελών της ΔΟΕ τον κρίσιμο ρόλο που οφείλουν να διαδραματίσουν στον σύγχρονο κόσμο μέσω των αξιών του Ολυμπισμού. Είναι, άλλωστε, δική τους υποχρέωση να διατηρήσουν ζωντανή και γόνιμη την Ολυμπιακή κληρονομιά.
Εναλλακτικά
Β2. α. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκφωνεί την ομιλία του στην Αρχαία Ολυμπία, τη γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων, απευθυνόμενος στα μέλη της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Φροντίζει, έτσι, να υπενθυμίζει διαρκώς την περιοχή στην οποία βρίσκονται, προκειμένου να επαναφέρει στο προσκήνιο τις αρχικές επιδιώξεις των Ολυμπιακών Αγώνων, οι οποίες συνδέονταν με την ευγενή άμιλλα, τη διακοπή των εχθροπραξιών, καθώς και την επισφράγιση της ενότητας μεταξύ των ελληνικών πόλεων-κρατών. Επιδιώκει, δηλαδή, να αποδεσμεύει τους Ολυμπιακούς Αγώνες από τα σύγχρονα συμφέροντα και να δώσει έμφαση στη φιλειρηνική, συνεργατική και συνενωτική τους υπόσταση.
β. Ο ομιλητής συνδέει τη δεύτερη παράγραφο με την πρώτη με την επανάληψη του επιρρήματος «Εδώ», το οποίο αναφέρεται στην καταληκτική περίοδο της πρώτης παραγράφου «Εδώ όπου μετατράπηκε…». Ενώ, διασφαλίζει τη σύνδεση της τέταρτης παραγράφου με την τρίτη με τη χρήση αναφοράς, καθώς η φράση «αυτή η ζωντανή σχέση παρελθόντος και παρόντος» αναφέρεται αφενός στην αφή της ολυμπιακής φλόγας στην Ολυμπία το 1936 (παρελθόν) και αφετέρου στη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004 (παρόν).
Β3. Οι συντάκτες προβάλλουν ως επιδίωξη του Ολυμπισμού την «καλοκαγαθία», θέτοντας αυτή την έννοια-λέξη σε εισαγωγικά, ώστε να παραπέμψουν τον αναγνώστη στο αρχαιοελληνικό πρότυπο του καλού καγαθού πολίτη, ο οποίος συνδύαζε το εξωτερικό κάλλος με την ηθική αγαθότητα. Παραλλήλως, με το σχήμα αντίθεσης «η πράξη της θεωρίας και όχι η θεωρία της πράξης» κατορθώνουν να αναδείξουν το γεγονός πως ο Ολυμπισμός δίνει έμφαση πρωτίστως στην πραγμάτωση των ιδανικών του και όχι στη θεωρητική προσέγγισή τους. Συνάμα, με τη χρήση ενός ασύνδετου σχήματος με κλιμάκωση περιεχομένου «ο άνθρωπος ως ύπαρξη, ως άτομο, ως μέλος της κοινωνίας και ως μέλος της παγκόσμιας κοινότητας» επισημαίνουν πως ο Ολυμπισμός θέτει ως στόχο όχι μόνο τη βελτίωση του κάθε μεμονωμένου ατόμου, αλλά και τη συνολικά θετική επενέργεια των αξιών του στο πλαίσιο κάθε κοινωνίας, καθώς και της παγκόσμιας κοινότητας, μέσω της καλλιέργειας των αξιών της συνεργασίας και της ειρήνης.
ΘΕΜΑ Γ
Οι αθλητές που προετοιμάζονται για τους Παραολυμπιακούς Αγώνες διανύουν μια κοπιώδη πορεία. Λαμβάνουν, ωστόσο, στήριξη από εσωτερικούς κυρίως, αλλά και από εξωτερικούς παράγοντες. Όπως δηλώνεται με τη χρήση προσωποποίησης, «Με οδηγό την υπόσχεση» να βγουν από το σκοτάδι, καίριος εσωτερικός αρωγός τους είναι η προσδοκία διαφυγής είτε από μια κατάσταση ψυχικού άλγους είτε από μια περίοδο στερούμενη ελπίδων. Κινούμενοι, έτσι, με αποφασιστικότητα και «εκμεταλλευόμενοι την κάθε μέρα» οι αθλητές αναζητούν την απαιτούμενη δύναμη, όπως αυτό επισημαίνεται με σχήμα επανάληψης, «τη σωματική δύναμη», «την πνευματική δύναμη». Ουσιώδης, άρα, αρωγός στην πολλαπλά απαιτητική προσπάθειά τους είναι τόσο η σωματική όσο, και κυρίως, η πνευματική δύναμη, που τους επιτρέπει να ξεπερνούν τις ποικίλες δυσκολίες. Κρίσιμος, συνάμα, αρωγός στην επίμοχθη προετοιμασία τους είναι η από κοινού προσπάθεια με άλλους και η μεταξύ τους ισχυρή αλληλεγγύη που γεννιέται υπό συνθήκες ακραίας δοκιμασίας, όπως αυτό δηλώνεται με τη χρήση μεταφορικού λόγου: «δημιουργήσαμε φιλίες / Σφυρηλατημένες στη φωτιά».
Προσωπικά θεωρώ πως το πιο σημαντικό στοιχείο σε κάθε απαιτητική και δύσκολη προσπάθεια είναι η ύπαρξη ανθρώπων που προσφέρουν στο άτομο στήριξη. Όπως, άλλωστε, επαναλαμβάνεται στον Ύμνο («φθάσαμε μαζί»), η κοινή προσπάθεια και η κοινή πορεία καθιστούν κάθε δοκιμασία πιο αντιμετωπίσιμη και πιο ψυχικά επωφελή.
ΘΕΜΑ Δ
Ολυμπισμός: από το ατομικό εγώ στο παγκόσμιο εμείς!
Ο Ολυμπισμός εκπροσωπεί στην πιο αγνή τους μορφή τόσο την ατομική προσπάθεια του κάθε αθλητή όσο και τις συλλογικές επιδιώξεις κάθε υγιούς κοινωνίας που ασπάζεται τα ιδανικά της ειρήνης και της συνεργασίας. Ο αγώνας του ενός βρίσκει ηθική στήριξη και αναγνώριση από τους πολλούς, λειτουργώντας, παράλληλα, ως σηματοδότης για μια ορθότερη συλλογική πορεία με απώτερη επιδίωξη την αρμονική συνύπαρξη σε όσο ευρύτερη κλίμακα είναι εφικτό.
Στο πρόσωπο κάθε μεμονωμένου αθλητή βρίσκει τη δικαίωσή του το αίτημα του Ολυμπισμού για την παράλληλη αγωγή τόσο του σώματος όσο και του πνεύματος. Ο σωματικός μόχθος, άλλωστε, οδηγεί στην άσκηση της ψυχής στις αρετές της υπομονής και της επιμονής, ενώ αφυπνίζει μέσα της τον θαυμασμό και τον σεβασμό απέναντι σε κάθε άλλο συναθλητή ή συνάνθρωπο που επιδεικνύει ζήλο στη δική του προετοιμασία ή καθημερινή εργασία. Μια μαθητεία στην ταπεινότητα είναι πρωτίστως ο Ολυμπισμός, αφού το άτομο αναγνωρίζει τον κόπο που απαιτεί κάθε επίτευγμα του ανθρώπινου βίου, σε όποια του έκφανση κι αν αυτό συναντάται.
Η κοινωνική διάσταση του Ολυμπισμού είναι αδιαμφισβήτητη, όχι μόνο λόγω των ομαδικών αθλημάτων, αλλά κυρίως λόγω του ευρύ αντικτύπου που έχουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και οι αξίες τους. Με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες ολόκληρες κοινωνίες βιώνουν μια εμπειρία συλλογικής και εθνικής υπερηφάνειας και ευδαιμονίας, καθώς οι επιτυχίες ή έστω και οι προσπάθειες των ομοεθνών αθλητών τους προκαλούν συγκίνηση και εύλογο ενθουσιασμό. Έτι περαιτέρω, μάλιστα, οι Ολυμπιακοί Αγώνες δίνουν την ευκαιρία στο σύνολο των κρατών να αισθανθούν θαυμασμό, αγωνία, χαρά και ενθουσιασμό για τις εκπληκτικές επιδόσεις ή για τις αξιόλογες προσπάθειες αθλητών από όλο τον κόσμο.
Η ευρεία αυτή απήχηση του Ολυμπισμού, άλλωστε, εμπεριέχει τη δυναμική και τη βαθύτερη αξία του που οφείλουν να λάβουν υπόψη τους οι ηγέτες του σήμερα, προκειμένου να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή σε όσα πράγματι επιθυμούν οι πολίτες. Ένας πόλεμος, όσο επωφελής κι αν φαντάζει στη σκέψη ενός φιλόδοξου ηγέτη, δεν πρόκειται να φέρει ικανοποίηση στους πολίτες, που θα κληθούν να επωμιστούν το βάρος του. Τα οφέλη, από την άλλη, της ειρηνικής συνύπαρξης και συνεργασίας θα προσφέρουν ουσιαστική βελτίωση στη ζωή των πολιτών και θα φέρουν μεγαλύτερη εκτίμηση για τον πολιτικό τους ηγέτη.
Στον αντίποδα, συνάμα, του ανταγωνισμού με κάθε πιθανό μέσο απέναντι σε άλλα κράτη που αντιμετωπίζονται σχεδόν ως «εχθρικά» εντοπίζεται η ευγενής άμιλλα και η από κοινού αξιοποίηση των ωφελειών. Οι πολιτικοί ηγέτες οφείλουν να αντιληφθούν πως ο επιθετικός ανταγωνισμός προλειαίνει το έδαφος για οξύτερες αντιπαραθέσεις, τη στιγμή ακριβώς που θα μπορούσαν να χτίζουν βαθύτερες σχέσεις με τα άλλα κράτη, υπηρετώντας τη μακροημέρευση των ειρηνικών περιόδων.
Ο Ολυμπισμός βρίσκει την πληρέστερη καταξίωσή του στις στιγμές της συλλογικής ευφορίας και της αμοιβαίας χαράς για τη νίκη του ενός, όποιας εθνότητας κι αν είναι. Το διαχρονικότερο μήνυμά του έγκειται ακριβώς στη διακοπή των συγκρούσεων, ώστε να εκτιμηθεί εκ νέου η αξία της ειρήνης και της συνεργασίας.
